เวลาที่เราเข้าไปค้นหารูปภาพใน Google เราสามารถดาวน์โหลดและนำมาใช้ได้เลยหรือเปล่า? จะผิดลิขสิทธิ์ไหมนะ? หรือแม้แต่เวลาคุณซื้อรูปภาพมาใช้แล้ว แต่ไม่แน่ว่าคุณอาจจะกำลังละเมิดลิขสิทธิ์บางอย่างอยู่ก็ได้ วันนี้จะมาชวนคุยเรื่องลิขสิทธิ์ของการใช้รูปภาพกัน
ประเภทของลิขสิทธิ์ภาพ
ลิขสิทธิ์ภาพ แบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้
1. รูปที่อนุญาตให้ใช้ฟรีโดยไม่มีลิขสิทธิ์
ปัจจุบันมีเว็บไซต์มากมายที่เป็นแหล่งรวมรูปภาพใช้ฟรีไม่มีลิขสิทธิ์ เช่น Unsplash อย่างไรก็ตาม คุณต้องดูว่าเขามีข้อกำหนดอะไรเพิ่มเติมหรือไม่ โดยเมื่อเรานำไปใช้ก็ E-mail ไปขอบคุณ หรือเขียนเครดิตไว้ข้างล่างรูป
2. รูปที่มีลิขสิทธิ์
เป็นรูปที่คุณต้องไปซื้อผ่านทางเอเจนซีต่าง ๆ เช่น Istockphoto Getting image Shutterstock เป็นต้น ซึ่งรูปภาพที่มีลิขสิทธิ์นี้ จะถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
2.1 Loyalty free
คือภาพที่ใช้เงินซื้อเพียงครั้งเดียวและสามารถใช้ได้เรื่อย ๆ
2.2 Right managed
คือรูปภาพที่ไม่ได้ซื้อขาด แต่จะเป็นสัญญาผูกมัด เช่น รายเดือน หรือจ่ายทุกครั้งที่ใช้ ดังนั้นถ้าหากคุณเจอปัญหาว่า คุณจ่ายเงินซื้อรูปภาพไปแล้ว แต่ยังโดนฟ้องเรื่องลิขสิทธิ์อยู่ ก็มีความเป็นไปได้ว่า รูปภาพนั้นเป็นภาพที่มีลิขสิทธิ์ในรูปแบบ Right managed นี่เอง
นอกจากลิขสิทธิ์ 2 ประเภทหลักนี้แล้ว จริง ๆ ยังไม่ใช่ทั้งหมด คุณเคยสังเกตไหมว่า แม้จะเป็นรูปเดียวกัน แต่บางครั้งก็ราคาไม่เท่ากัน สาเหตุมาจากประเภทจากใช้งานที่แตกต่างกัน โดย American Society of Media Photographers (ASMP) แบ่งเป็น 3 ประเภท ดังนี้
- Commercial Use คือการใช้เชิงพาณิชย์หรือใช้เพื่อธุรกิจ เช่น นำรูปแก้วกาแฟไปประกอบเมนูร้านกาแฟ เป็นต้น
- Editorial คือการใช้งานตามสื่อต่าง ๆ เช่น หนังสือพิมพ์ นิตยสาร
- Retail หรือ Personal Use คือการใช้สำหรับส่วนตัว เช่น ใช้ในงานแต่งงานหรืองานสังสรรค์ของตัวเอง รูปแบบนี้มักจะมีราคาถูกที่สุด
หลังจากที่เราได้รู้ประเภทการใช้งานแล้ว มาดูกันว่าภาพแต่ละภาพ แม้เราจะซื้อมาแล้ว แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเราจะเอาไปใช้อย่างไรก็ได้ เพราะมันยังมีข้อกำหนดที่สัมพันธ์กับราคาที่จ่ายไปอยู่ ดังต่อไปนี้
- Single Domain คือสามารถนำรูปภาพไปใช้ได้กับสื่อเดียวเท่านั้น เช่น เว็บไซต์ หรือสิ่งพิมพ์ หากมีข้อกำหนดไว้ ก็ไม่สามารถนำไปกับสื่ออื่นได้ การกำหนดจำนวนนักออกแบบที่สามารถดาวน์โหลด และทำรูปไปใช้ได้
- Resell คือการนำรูปภาพที่ซื้อไปต่อยอดทางผลิตภัณฑ์ และวางขาย เช่น การซื้อภาพไปสกรีนบนเสื้อ
- Sensitive Way คือการนำรูปภาพไปใช้เกี่ยวข้องกับประเด็นอ่อนไหว เช่น ใช้กับสื่อลามก โหดร้ายน่ากลัวเกินไป จนทำให้ภาพลักษณ์ของบางคน เช่น นางแบบในภาพ หรือสินค้าในภาพ เป็นต้น
ซึ่งทุกข้อกำหนดมีราคาที่แตกต่างกันออกไป หากไม่อยากผิดลิขสิทธิ์หรือโดนฟ้องก็ต้องตรวจสอบกันให้ดีนะครับ
Photo by Jenny Hill on Unsplash
ถอดความจาก: Design You Don’t See Podcast โดยคุณเก่ง สิทธิพงศ์ ศิริมาศเกษม
เรียบเรียงโดย รมิตา ตั้งกุลบริบูรณ์ นางสาวสิ่งพิมพ์ รอยยิ้มพริมใจ คอนเสิร์ตก็จะไป ผู้ชายก็จะเปย์
ทำไมชุดผ่าตัดต้องเป็นสีเขียว
ชุดผ่าตัดเป็นหนึ่งในชุดที่ผู้คนไม่ได้เห็นกันบ่อยนัก ส่วนใหญ่เห็นจากภาพยนตร์หรือซีรีส์และหลายคนเมื่อดูแล้วอาจจะเกิดความสงสัยว่า ทำไมชุดผ่าตัดถึงต้องเป็นสีเขียวหรือสีฟ้าด้วย? ทำไมถึงไม่เป็นสีแดง สีเหลือง หรือเป็นสีขาว ซึ่งเป็นสีที่พบเห็นได้ทุกที่ในโรงพยาบาล หลายคนตั้งข้อสังเกตว่าเวลาผ่าตัดจะมีเลือดออกจากคนไข้มากและเป็นไปได้ว่าเลือดเหล่านั้นจะเลอะไปโดนชุดผ่าตัด หากทำเป็นชุดผ่าตัดสีขาวก็อาจจะซักไม่ออก แต่ถ้าอย่างนั้น…
กำเนิดแฟรงเกนสไตน์
ครั้งที่แล้วเคยเล่าเรื่องของนิทานอาหรับราตรี เลยไปถึงคริสโตเฟอร์โคลัมบัสที่เป็นเรื่องราวที่เราไม่เคยรู้มาก่อน เรื่องราวที่เราเคยเชื่ออย่างหนึ่งและเข้าใจไปอีกอย่างหนึ่ง แล้วความเป็นจริงมันเป็นอีกอย่างหนึ่ง วันนี้ก็เลยอยากจะมาเล่าเรื่องสนุก ๆ ให้ฟังอีกเช่นเคย ว่าด้วยเรื่องของ “แฟรงเกนสไตน์” แฟรงเกนสไตน์…
เทคนิคเคลียร์กองหนังสือที่ซื้อมาโดยวู่วาม
ผ่านช่วงสัปดาห์หนังสือมาได้ซักพัก หมดค่าเสียหายกันไปเท่าไหร่บ้างคะ แต่หลายครั้งเราก็อดใจไม่ได้จริง ๆ แค่เดินผ่านร้านหนังสือ ขอให้ได้โฉบเข้าไปหน่อยเถอะ ลูบ ๆ จับ ๆ…