Hero’s Journey: 12 ขั้นตอนเล่าเรื่องให้สนุกด้วยการถอดสูตรจากหนังที่เราคุ้นเคย

CREATIVE TALK x PLOT by Readery จัด Workshop “เล่าเรื่องสดให้เป็นเรื่อง” EP.5 ร่วมสร้างสรรค์โดย SC ASSET คราวก่อนเราได้ชวนชาว Clubhouse ฝึกเทคนิค เล่าให้คมแล้วจบใน 1 นาที ด้วยวิธีแบ่ง 4 ส่วนหน้าปัดนาฬิกา ทีนี้เราจะมาเล่าเรื่องให้ถูกจังหวะ โดยแบ่งเรื่องออกเป็น 12 ช่วง เพื่อจะไต่ระดับความสนุก 

สร้างพล็อตสุดคลาสสิกตามทฤษฎีของ ‘Joseph Campbell’ ซึ่งภาพยนตร์ฮอลลิวูดมักชอบใช้สูตรนี้กันมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1949  เรียกว่า ‘The Hero’s Journey’ ถือเป็นโครงสร้างพื้นฐานบทภาพยนตร์ มี 12 ขั้นตอน ดังนี้ 

ครึ่งแรก: โลกของคนธรรมดา (Ordinary World)

1. ผุดพ้นจากผิวน้ำ (Fish out of Water)

ก่อนการผจญภัยจะเริ่มต้นขึ้น พวกเขาใช้ชีวิตประจำวันอย่างไร ซ้ำซากจำเจอย่างปุถุชนคนธรรมดา หรือว่าเลิศหรูอู้ฟู่สุขสบายดี เพื่อให้ผู้ชมมองหาจุดร่วมบางอย่าง จับอารมณ์ความรู้สึกของตัวละคร สะท้อนสิ่งที่พวกเขากำลังรับมืออยู่ทุกวัน พร้อมๆ กับทำความรู้จักนิสัยใจคอและสถานภาพของตัวละครเอกของเรื่อง

2. เสียงเพรียกของการผจญภัย (Call To Adventure)

มาในรูปแบบฉากง่ายๆ อย่างเสียงเรียกเข้าจากโทรศัพท์หรือนกฮูกส่งจดหมายปริศนามาหาตัวละครเอก เป็นแรงกระชากให้ตัวละครเริ่มรู้สึกถึงความผิดปกติบางอย่างที่พุ่งพรวดเข้ามาอย่างไม่ทันตั้งตัว ทำลายวันธรรมดาที่แสนจืดชืดหรือวันแสนสุขอีกวันหนึ่งให้ผิดแผกแตกต่างไปจากเดิม เกิดความฉงน สงสัยใคร่รู้ ความกลัวและความหวังขึ้นมาในใจ

3. ปฏิเสธเสียงเพรียก (Say no to the Call)

เป็นธรรมดาของคนเราที่จะรู้สึกต่อต้านกับสิ่งใหม่ที่พยายามแทรกแซงเข้ามาเปลี่ยนแปลงชีวิต แรกๆ จึงอาจจะปฏิเสธ ไม่รับรู้หรือไม่เชื่อสิ่งนั้น เพราะไม่พร้อมจะรับมือหรือเผชิญหน้ากับสถานการณ์ไม่ปกติ และอาจกำลังสองจิตสองใจว่าจะตอบรับประสบการณ์ใหม่ๆ หรือรับผิดชอบหน้าที่อันหนักอึ้งนั้นดีไหม

4. พบที่ปรึกษาผู้คอยชี้ทางสว่าง (Meeting The Mentor)

เป็นตัวละครที่พึ่งทางใจ มักเป็นผู้รู้ ผู้มีประสบการณ์ ไว้วางใจได้ พร้อมจะช่วยเหลือ ให้คำแนะนำในระหว่างการผจญภัย ปลอบประโลมใจ หรือคอยกระทุ้งให้ฉุกคิด ย้ำเตือนคุณค่าที่ตัวละครเอกควรยึดถือเพื่อให้ภารกิจสำเร็จลุล่วง เช่น แฮกริด (Harry Potter), แกนดัล์ฟ (The Lord of the Rings) และโอบีวัน (Star War)

5. ก้าวข้ามความกลัว (Crossing The Gate)

มักจะเป็นฉากที่ตัวละครเอกปลุกความกล้าหาญในตัวเองได้ในที่สุด และตัดสินใจเลือกที่จะกระโจนเข้าไปเสี่ยงข้างหน้า ก้าวสู่การผจญภัยในโลกใหม่ที่ไม่เคยคุ้น

ครึ่งหลัง: โลกใหม่ (Special World)

6. ออกสำรวจดินแดนที่เพิ่งค้นพบ (Explore the New World)

ต้อนรับเข้าสู่ดินแดนใหม่ที่มีกฎกติกาแตกต่างออกไปจากโลกเดิม ได้ผูกมิตรกับผู้คนแปลกหน้า ได้พบเจอเหตุการณ์แปลกประหลาด หรือท้าทายความสามารถเพื่อหาทางเอาตัวรอด ผ่านไปสู่ด่านต่อๆ ไป เพื่อค้นหาคำตอบหรือแก้ปัญหาบางอย่าง ซึ่งเป็นจุดมุ่งหมายหลักที่ตัวละครเอกจะต้องพิชิต

7. เผชิญหน้ากับศัตรู (Night Fall)

ตัวละครเอกเริ่มถูกขัดขวางกีดกันไม่ให้เข้าถึงทรัพยากรหรือทราบเรื่องราวลึกลับซับซ้อนที่ถูกปกปิดอยู่ เริ่มมองเห็นว่าศัตรูของตนนั้นเป็นใคร และจะต้องทำอย่างไรถึงจะเอาชนะการต่อสู้ที่มีทุกอย่างเป็นเดิมพันได้

8. เพลี่ยงพล้ำเสียสูญ (Give Up)

เกิดสถานการณ์บีบคั้นให้ตัวละครเอกต้องเข้าตาจน ไม่อาจฝ่าด่านยากๆ ไปได้ง่ายๆ ตั้งแต่เริ่มต้น อาจทำได้เพียงเอาตัวรอดไปอย่างหวุดหวิด หรือถึงขั้นต้องสูญเสียเพื่อนร่วมทางไป เพื่อทำให้พวกเขาได้หัดต่อสู้ทั้งทางพละกำลังหรือสู้กับใจตัวเอง เป็นบททดสอบความสามารถของทั้งสองฝ่าย เพื่อที่จะจดจำเป็นบทเรียนไว้แก้ตัวใหม่ในวันหน้า สะสมความคับแค้นเพื่อพัฒนาฝึกฝนตนเองให้แข็งแกร่งพอที่จะต่อสู้โค่นล้มตัวร้ายลงได้หรือทลายอุปสรรคที่ขวางกั้นการเติบโตของตัวละคร

9. เสาะหาอาวุธ (Reward – Seizing The Sword)

ตัวละครเอกจะต้องไม่ลดละที่จะต่อสู้กับความไม่ถูกต้อง หรือเพื่อพิสูจน์ความเชื่อบางอย่าง จึงจำเป็นต้องหาทางชนะ ไม่ว่าจะด้วยไหวพริบปฏิภาณ อาวุธลับ กระบวนท่าไม้ตายที่ฝึกฝนมา กุญแจไขปริศนา หลักฐานสำคัญในคดี หรือแม้แต่การรวมพลังสามัคคีกัน ส่งเสริมให้สามารถเอาชนะอุปสรรค กลายเป็นฮีโร่อย่างแท้จริงได้ หรือชำระล้างตัวตนคนเก่ากลายเป็นคนใหม่ที่รู้ซึ้งถึงคุณค่าที่เราเพิ่งจะเข้าใจ

10. กำชัยชนะแล้วกลับบ้าน (The Road Back Home)

ก่อนจะโบกมือลากลับบ้านได้ ตัวละครหลักต่างต้องรวมพลังช่วยกันสะสางภารกิจให้เสร็จสิ้น พร้อมใจกันฝ่าฟันในศึกสุดท้ายที่กำลังจะมาถึง

11. ชี้ชะตา (Resurrection)

ช่วงนี้เป็น Climax ของเรื่อง จุดวัดใจที่จะตัดสินชะตาชีวิต ความเป็นความตายของตัวละครในเรื่อง พร้อมๆ กับรู้ผลแพ้ชนะ

12. เปลี่ยนเป็นคนใหม่ (Return with New Wisdom)

หลังจากเรื่องราวคลี่คลาย ปริศนาไขกระจ่าง ถึงเวลาที่ฮีโร่ของเราจะปลดภาระหนักบ่า โบกมือลาการผจญภัยอันน่าตื่นเต้น ทิ้งเอาไว้ข้างหลัง เพื่อกลับสู่โลกเดิมที่จากมา ไปพบหน้าคนรัก ล้มตัวลงพักบนเตียงนุ่ม 

และแม้เราจะเห็นเขากลับไปใช้ชีวิตอย่างที่เคย สวมชุดตัวเก่ง เดินอยู่บนถนนสายเก่า แต่แววตาของเขามั่นใจและเปี่ยมไปด้วยความหวัง ไม่เหมือนคนเดิมอีกต่อไป เพราะอุปสรรคได้ขัดเกลาตัวตนเก่าของเขาทิ้งไปตลอดกาล

ตัวอย่างรูปวงล้อเรื่องเล่าแบบ Hero’s Journey

ภาพจาก blog.reedsy.com

CREATIVE TALK ฝากให้ทุกคนลองฝึกถอดสูตรนี้จากภาพยนตร์ Hollywood เรื่องโปรดของคุณดู แล้วจะเห็นเส้นทางสร้างพล็อตที่อาจทำให้การรับชมภาพยนตร์ครั้งต่อไปสนุกขึ้นกว่าเดิม

ติดตามฟังย้อนหลังได้ทาง

🎧 SoundCloud: https://bit.ly/3rcbFfT
🎧 Spotify: https://spoti.fi/3lL89Yx
🎧 PodBean: https://bit.ly/3989ZO0
🎧 Apple Podcast: https://apple.co/3tTNHb1